Wyrok łączny wydaje Sąd z urzędu lub na wniosek skazanego albo prokuratora.
Sąd orzeka karę łączną:
1) w wyroku skazującym – w odniesieniu do kar wymierzonych za przypisane oskarżonemu tym wyrokiem przestępstwa,
2) w wyroku łącznym – w pozostałych wypadkach.
Właściwość Sądu
Jeżeli zachodzą warunki do orzeczenia kary łącznej w stosunku do osoby, którą prawomocnie skazano lub wobec której orzeczono karę łączną wyrokami różnych sądów, właściwy do wydania wyroku łącznego jest sąd, który wydał ostatni wyrok skazujący lub łączny w pierwszej instancji, orzekający kary podlegające łączeniu.
Należy mieć na uwadze, że jeżeli w pierwszej instancji orzekały sądy różnego rzędu, wyrok łączny wydaje sąd wyższego rzędu, natomiast w sytuacji w razie zbiegu wyroków sądu powszechnego i szczególnego, o karze łącznej orzeka ten z sądów, który wymierzył karę surowszą podlegającą łączeniu.
Wyżej wymieniony przepis art. 569 § 1 k.p.k. został znowelizowany ustawą z dnia 20 lutego 2015 r. i wszedł w życie 1 lipca 2015 r.
Oczywiście, jeśli występuje brak przesłanek do wydania wyroku łącznego, Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, na które przysługuje zażalenie.
Wyrok łączny wydaje się po przeprowadzeniu rozprawy, gdzie stawiennictwo osobiste skazanego nie jest obowiązkowe. Sąd wydaje wyrok, od którego przysługuje stronom apelacja.
Wydanie nowego wyroku łącznego
Jeżeli po wydaniu wyroku łącznego zachodzi potrzeba wydania nowego wyroku łącznego, z chwilą jego uprawomocnienia się poprzedni wyrok łączny traci moc. Przepis art. 575 § 1 k.p.k. został znowelizowany, bowiem we wcześniejszym brzmieniu nowo wydany wyrok łączny z chwilą jego wydania zastępował poprzedni wyrok łączny, a w obecnym brzmieniu dopiero po uprawomocnieniu.
Niezwykle istotnym przepisem jest art. 575 § 2 k.p.k., który stanowi, że jeżeli choćby jeden z wyroków stanowiących podstawę wyroku łącznego ulega uchyleniu lub zmianie, wyrok łączny traci moc, a sąd w miarę potrzeby wydaje nowy wyrok łączny. Ta regulacja w związku ze zmianami dotyczącymi kwalifikowania kradzieży jako wykroczenie albo przestępstwo stanowi istotną przesłankę do składania wniosków przez skazanych o wydanie nowego wyroku łącznego.
Zgodnie z art. 119 § 1 k.w. kto kradnie lub przywłaszcza sobie cudzą rzecz ruchomą jeżeli jej wartość nie przekracza ¼ minimalnego wynagrodzenia, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny. Zmiany te weszły w życie z dniem 9 listopada 2013 r. Przed zmianą przepisów granicę pomiędzy wykroczeniem a przestępstwem stanowiła kwota 250 zł, natomiast po zmianie została ona znacznie podwyższona, i tak w 2013 r. wynosiła 400 zł, w 2014 r. 420 zł a w 2015 r. 437,50 zł. Minimalnym wynagrodzeniem jest wynagrodzenie za pracę ustalane na podstawie ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, o czym stanowi art. 47 § 9 k.w. W związku z coroczną zmianą wysokości wynagrodzenia za pracę, każdego roku zostaje podwyższony próg kwoty, od której czyn stanowi już wykroczenie a nie przestępstwo. W związku z powyższym skazani mogą składać i składają wnioski do Sądów, w których żądają zmiany orzeczonych kar, które nie stanowią już przestępstwa. Zgodnie bowiem z art. 50 ust. 1 ustawy z dnia 27 września 2013 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw, jeżeli wg tejże ustawy czyn objęty prawomocnym wyrokiem skazującym za przestępstwo na karę pozbawienia wolności stanowi wykroczenie, orzeczona kara podlegająca wykonaniu ulega zamianie na karę aresztu w wysokości równej górnej granicy ustawowego zagrożenia za taki czyn. Niewątpliwie taka sytuacja jest niezwykle korzystna dla skazanego, bowiem zgodnie z art. 45 § 1 k.w. karalność wykroczenia ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynął rok, jeżeli w tym okresie wszczęto postępowanie, karalność wykroczenia ustaje z upływem 2 lat od popełnienia czynu. W istocie wówczas powoduje to, że wobec upływu ww. terminów, Sąd orzeka o umorzeniu postępowania w przedmiocie wykonania kar.
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 26.09.2011 r., sygn. II K 196/11, stwierdził m.in., że „…działanie normy, którą należy odczytać z art. 575 § 2 k.p.k. obejmuje nie tylko sytuacje, w których uchyleniu ulega jeden z wyroków stanowiących podstawę wyroku łącznego, ale także sytuacje, w których uchyleniu ulega jedno ze skazań za tzw. czyny jednostkowe, stanowiące podstawę wymierzenia w tym samym wyroku kary łącznej”.
W związku z powyższym opisana wyżej sytuacja obliguje Sąd do wydania nowego wyroku łącznego. Na marginesie niejako zauważyć należy, że w związku ze zmianą przepisów k.p.k. jak i k.k., która weszła w życie 1 lipca 2015 r. regulujących karę łączną jak i wyrok łączny, wielu skazanych mimo braku do tego przesłanek, składa wnioski o wydanie nowego wyroku łącznego.