Fotoradary

    Senat przyjął bez poprawek skierowaną przez Sejm ustawę z dnia 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy o strażach gminnych. Oznacza to, że jeśli ustawę podpisze Prezydent, to nowe regulacje wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2016 r. Zgodnie z art. 1 pkt 2 ww. ustawy w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137, z późn. zm.[1])) wprowadza się następujące zmiany:

I. art. 129g ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Ujawnianie za pomocą stacjonarnych urządzeń rejestrujących zainstalowanych w pasie drogowym dróg publicznych następujących naruszeń przepisów ruchu drogowego:
a) przekraczania dopuszczalnej prędkości,
b) niestosowania się do sygnałów świetlnych
– należy do Inspekcji Transportu Drogowego.”;

    Przyjęta zmiana jest istotna, bowiem odbiera strażnikom gminnym (miejskim) prawo do wykonywania kontroli ruchu drogowego przy pomocy urządzeń rejestrujących przekraczanie dopuszczalnej prędkości i niestosowania się do sygnałów świetlnych. Podkreślić należy, że nowelizacja nie zawiera żadnych przepisów przejściowych odnoszących się zarówno do samych urządzeń użytkowanych obecnie w kraju przez strażników (na jakich zasadach ma je przejmować Inspekcja Transportu Drogowego), choć to dla nas Kierowców temat wtórny, ani nie zawiera żadnych regulacji dotyczących prowadzonych postępowań po zmianie przepisów przez straż gminną. Spowoduje to zapewne, że urządzenia te zostaną zdemontowane i z naszych dróg znikną fotoradary używane przez strażników. Może nie we wszystkich miejscach ich obecność jest zbędna, ale poza lokalnymi społecznościami, w których fotoradary rzeczywiście przyczyniały się do poprawy bezpieczeństwa na drogach, większość jeśli nie wszyscy kierowcy będą z tego powodu zadowoleni. Niewątpliwie, jeśli nowelizacja zostanie podpisana przez Prezydenta, to z dniem 1 stycznia 2016 r. strażnicy utracą uprawnienia oskarżyciela publicznego w sprawach o wykroczenia ujawnionych za pomocą urządzeń rejestrujących. Tym samym sprawy wszczęte a niezakończone przed 1 stycznia 2016 r. będą zapewne przez Sądy umarzane.
Wydaje się przyjęte rozwiązanie za słuszne, tym bardziej, że wiele gmin w Polsce traktuje wpływy z mandatów za wykroczenia rejestrowane przez fotoradary za istotny punkt swoich budżetów, a zasadniczy cel tych urządzeń, czyli poprawa bezpieczeństwa na drogach jest używany do poprawy budżetów gmin.

    Na koniec chciałbym jeszcze zwrócić uwagę na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14.07.2015 r., sygn. akt K 2/13, który po rozpoznaniu, z udziałem wnioskodawcy oraz Sejmu i Prokuratora Generalnego, na rozprawie wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich o zbadanie zgodności:
art. 129g ust. 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908, ze zm.) z art. 51 ust. 5 i art. 92 ust. 1 zdanie pierwsze Konstytucji, orzekł, że:
I. art. 129g ust. 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137 i 1448, z 2013 r. poz. 700, 991, 1446 i 1611, z 2014 r. poz. 312, 486, 529, 768 i 822 oraz z 2015 r. poz. 211, 541 i 591) jest niezgodny z art. 51 ust. 5 i art. 92 ust. 1 zdanie pierwsze Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
II. przepis wymieniony w części I traci moc obowiązującą z upływem 9 (dziewięciu) miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.
Przepis art. 129g ust. 4 ustawy prawo o ruchu drogowym stanowi, że Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych i Ministrem Sprawiedliwości określi w drodze rozporządzenia sposoby gromadzenia i dostępności danych kierowców przez Głównego Inspektora Transportu Drogowego. Wskazany zatem przepis utraci moc z dniem 25 kwietnia 2016 r. na podstawie wskazanego wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Przetwarzanie danych osobowych musi być regulowane przez ustawę, nie zaś przez rozporządzenie.