Alimenty – komu się należą i jak ich dochodzić?

ALIMENTY – KOMU SIĘ NALEŻĄ I JAK ICH DOCHODZIĆ?
Zgodnie z art. 128 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Istotnym jest, że obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem, jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych – obciąża bliższych stopniem przed dalszymi.
Na rodzicach spoczywa obowiązek świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Nadto do świadczeń alimentacyjnych uprawniony jest ten tylko, kto znajduje się w niedostatku.
Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Przez usprawiedliwione potrzeby należy rozumieć takie potrzeby uprawnionego, które odpowiadają normalnym warunkom bytowania adekwatnym do jego wieku, potrzeb, zainteresowań i zdrowia.
Należy pamiętać, że roszczenia o świadczenia alimentacyjne przedawniają się z upływem lat trzech.
Zobowiązany może się uchylić od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem uprawnionego, jeżeli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Jednakże nie dotyczy to obowiązku rodziców względem ich małoletniego dziecka.

Zgodnie z art. 32 k.p.c. powództwo o roszczenia alimentacyjne oraz o ustalenie pochodzenia dziecka i związane z tym roszczenia wytoczyć można wg miejsca zamieszkania osoby uprawnionej. Powództwo o roszczenia alimentacyjne można także wytoczyć przed sąd pierwszej instancji, w którego okręgu pozwany ma miejsce zamieszkania.

Ważną kwestią przy dochodzeniu roszczeń alimentacyjnych jest zwolnienie z obowiązku uiszczania kosztów sądowych strony, zarówno tej która ich dochodzi ale także strony pozwanej w sprawie o obniżenie alimentów (art. 96 ust. 1 pkt 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych).
Pozew o alimenty, winien zgodnie z art. 187 k.p.c. odpowiadać warunkom pisma procesowego, tj. zawierać:
1. Oznaczenie sądu, do którego jest skierowana, imię, nazwisko lub nazwę stron,
2. Oznaczenie rodzaju pisma,
3. Osnowę wniosku lub oświadczenia oraz dowody na poparcie przytoczonych okoliczności,
4. Podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika,
5. Wymienienie załączników
6. Jeśli pismo jest pierwszym pismem w sprawie, powinno zawierać ponadto oznaczenie przedmiotu sporu oraz oznaczenie miejsca zamieszkania lub siedziby stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników, numer PESEL lub NIP powoda będącego osobą fizyczną, jeżeli jest on obowiązany do jego posiadania lub go posiada nie mając takiego obowiązku.
Nadto zgodnie z ww. przepisem art. 187 k.p.c. pozew powinien zawierać:
1. dokładnie określone żądanie, a w sprawach o prawa majątkowe także oznaczenie wartości przedmiotu sporu, chyba że przedmiotem sprawy jest oznaczona kwota pieniężna,
2. przytoczenie okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie, a także w miarę potrzeby uzasadniających właściwość sądu.
Pozew może natomiast zawierać wnioski:
I. o zabezpieczenie powództwa,
II. nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności,
III. przeprowadzenie rozprawy w nieobecności powoda.
Pozew może także zawierać wnioski, które służą do przygotowania rozprawy, np.
1. wezwanie na rozprawę wskazanych przez powoda świadków i biegłych,
2. dokonanie oględzin,
3. polecenie pozwanemu dostarczenia na rozprawę dokumentu będącego w jego posiadaniu, a potrzebnego do przeprowadzenia dowodu, lub przedmiotu oględzin,
4. żądanie na rozprawę dowodów znajdujących się w sądach, urzędach lub u osób trzecich.
Reasumując w pozwie o alimenty należy określić dane osobiste, dane dziecka jak również osoby, którą się pozywa, akt urodzenia dziecka, akt ślubu – o ile ślub był zawarty, wskazać stopień pokrewieństwa. W uzasadnieniu pozwu należy przedstawić argumentację dotyczącą zarówno wysokości samego żądania jak i usprawiedliwionych potrzeb, opisać stan faktycznych, w tym w szczególności kwestie wychowywania dzieci, stanu zdrowia dzieci, kwalifikacji zawodowych jak i wysokości uzyskiwanych dochodów własnych jak i pozwanego, wskazać o ile to możliwe miejsce pracy pozwanego jak i wysokość uzyskiwanych przez niego dochodów, przedstawić również szczegółowe zestawienie wydatków miesięcznych ponoszonych w związku z utrzymaniem mieszkania i dzieci, dokumentując to rachunkami i przelewami z konta. Jeśli dziecko pozostaje pod opieką lekarza i wymaga leczenia, należy także przedłożyć zaświadczenie o stanie zdrowia jak i spis kosztów ponoszonych na jego terapię.
Pozew przygotowany w należyty sposób, dobrze uzasadniony, gdzie dochodzone roszczenie jest w sposób właściwy udowodnione poprzez odpowiednio sformułowane wnioski dowodowe, pozwoli możliwie jak najszybciej uzyskać rozstrzygnięcie w sprawie, bez otrzymywania z sądu dodatkowych wezwań do usunięcia braków formalnych pozwu, bądź też konieczności składania dodatkowych pism procesowych w toku procesu wpływających na przedłużenie postępowania dowodowego.