Upadłość konsumencka

   Całkiem niedawno, bowiem z dniem 31 grudnia 2014 r. weszły w życie znowelizowane przepisy dotyczące tzw. upadłości konsumenckiej. Ustawodawca biorąc pod uwagę dotychczasową praktykę stosowania obowiązujących przepisów umożliwiających osobom nieprowadzącym działalności gospodarczej wyjścia z kłopotów finansowych, uznał, zresztą słusznie, że konieczne są zmiany w tym zakresie.

   Wprowadzone przepisy mają na celu:

1. ułatwić możliwość składania wniosków o ogłoszenie upadłości konsumentów, a w konsekwencji ułatwić ich ogłaszanie,
2. umożliwić zawieranie przez niewypłacalnych dłużników konsumenckich układu ze swoimi wierzycielami.

   Warto, zanim złoży się wniosek do sądu o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, zapoznać się z warunkami, jakie należy spełnić, by wniosek ów był w ogóle zasadny i prawidłowy, co pozwoli zaoszczędzić czas, a także ewentualną konieczność uzupełniania samego wniosku jak i przedkładania dodatkowych dokumentów.

Przepisy dotyczące postępowania upadłościowego wobec osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej znajdują się w tytule V, art. 4911 i n. ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (p.u.n.). Zgodnie z art. 11 ust. 1 p.u.n. dłużnika uważa się za niewypłacalnego, jeżeli nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych.

   Wskazać należy na dwie zasadnicze funkcje upadłości konsumenckiej, a mianowicie funkcję oddłużeniową i windykacyjną. Funkcja oddłużeniowa ma na celu umorzenie całości albo części długów wobec wierzycieli, których konsument nie jest i nie będzie w stanie spłacić. Funkcja windykacyjna ma natomiast na celu uzyskać dla wierzycieli od niewypłacalnego konsumenta należności. Podkreślenia wymaga, że funkcja oddłużeniowa nie polega na odcięciu bezpośrednio dłużnika od długów, ale umożliwia zwolnienie konsumenta z długów, czyli ich umorzenie, jeżeli:

1. długi powstały przed ogłoszeniem upadłości,
2. zobowiązania nie zostały zaspokojone w toku postępowania upadłościowego lub w wyniku wykonania planu spłaty (możliwość zwolnienia bez wykonania planu spłaty),
3. dłużnik postępował w toku postępowania upadłościowego jak i przed ogłoszeniem upadłości uczciwie i zgodnie z prawem.

   Dłużnik konsument nie zostanie zwolniony z długów, jeżeli:

1. doprowadził do swojej niewypłacalności umyślnie albo też wskutek rażącego niedbalstwa,
2. ukrywał majątek w toku postępowania albo nie wykonywał innych obowiązków wynikających z ustawy,
3. podejmował działania na szkodę swoich wierzycieli.

   Wniosek o ogłoszenie upadłości może zgłosić tylko dłużnik.

   Wniosek o ogłoszenie upadłości winien zawierać, zgodnie z art. 4922 ust. 4 ustawy p.u.n.:

1) imię i nazwisko, miejsce zamieszkania oraz numer PESEL dłużnika, a jeśli dłużnik nie posiada numeru PESEL – dane umożliwiające jego jednoznaczną identyfikację;
2) wskazanie miejsc, w których znajduje się majątek dłużnika;
3) wskazanie okoliczności, które uzasadniają wniosek i ich uprawdopodobnienie;
4) aktualny i zupełny wykaz majątku z szacunkową wyceną jego składników;
5) spis wierzycieli z podaniem ich adresów i wysokości wierzytelności każdego z nich oraz terminów zapłaty;
6) spis wierzytelności spornych z zaznaczeniem zakresu w jakim dłużnik kwestionuje istnienie wierzytelności; wskazanie wierzytelności w spisie wierzytelności spornych nie stanowi jej uznania;
7) listę zabezpieczeń ustanowionych na majątku dłużnika wraz z datami ich ustanowienia, w szczególności hipotek, zastawów i zastawów rejestrowych; ©Kancelaria Sejmu s. 145/165 2015-01-19
8) oświadczenie dłużnika, że nie zachodzą okoliczności wskazane w art. 4914 ust. 2 i 3.

   Wnioski o ogłoszenie upadłości konsumenckiej rozpoznają niektóre wydziały gospodarcze sądów rejonowych, we Wrocławiu rozpatruje je Sąd Rejonowy dla Wrocławia Fabrycznej, Wydział VIII Gospodarczy przy ul. Poznańskiej 16.

   Wskazać należy, że po złożeniu wniosku do sądu o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, następuje badanie formalne wniosku, gdzie możliwe jest odrzucenie albo zwrot wniosku. Po uzupełnieniu wniosku, jeśli wniosek jest prawidłowy sąd może zarówno wniosek oddalić – z uwagi na negatywne przesłanki a zatem brak podstaw do ogłoszenia upadłości, albo też w sytuacji uwzględnienia wniosku sąd wówczas:

1. ogłasza upadłość,
2. wyznacza syndyka,
3. syndyk ustala listę wierzytelności,
4. sędzia komisarz zatwierdza listę wierzytelności,
5. syndyk likwiduje majątek konsumenta,
6. sąd ustala plan spłaty,
7. konsument wykonuje plan spłaty,
8. po wykonaniu planu spłaty następuje oddłużenie konsumenta.

   Niewątpliwie, zgodnie z obowiązującymi przepisami, każdorazowo to Sąd indywidualnie będzie badał okoliczności i przesłanki uzasadniające ogłoszenie upadłości w stosunku do wnioskującego konsumenta. Zaznaczyć trzeba, że najczęstszym powodem kłopotów finansowych jest utrata pracy czy też ogólnie rzecz ujmując spadek dochodów powodujący brak możliwości regulowania zobowiązań. W zasadzie wyłącza możliwość ogłoszenia upadłości wobec osoby fizycznej sytuacja, kiedy osoba taka z winy umyślnej lub z rażącego niedbalstwa popadła w kłopoty finansowe. Więcej informacji na ten temat odsyłam zainteresowanych do mojego wpisu z dnia 30 kwietnia 2015 r.

  Z informacji przedstawionych przez Ministerstwo Sprawiedliwości wynika, że tylko w I kwartale 2015 r. wpłynęło do sądów 900 wniosków o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, z których to sądy ogłosiły upadłość w 133 przypadkach. Należy zauważyć, że wcześniej przed nowelizacją, w ciągu 4 lat obowiązywania przepisów, sądy stwierdziły niewypłacalność zaledwie 87 razy. Na marginesie w Niemczech rocznie jest ogłaszanych kilkadziesiąt tysięcy upadłości.